Quy Sơn Cảnh Sách 18/11/2021

QUY SƠN ĐẠI VIÊN THIỀN SƯ CẢNH SÁCH VĂN
BÀI VĂN CẢNH SÁCH CỦA ĐẠI VIÊN THIỀN SƯ Ở NÚI QUY
Tác Giả: Thiền Sư Quy Sơn Linh Hựu

24 Chương – Văn: Cảnh – Sách, Quy – Sơn

Chương 1:
Đời người là vô thường
Nghiệp mê ràng buộc con người
Có thân có lụy bao đời gỡ ra
Có thi thể mẹ cha truyền thụ
Nhờ nhân duyên đầy đủ hợp thành
Địa phong thủy hỏa hòa sinh
Trong duyên lắm lúc lại thành trái nhau
Nên giây phút già đâu đã đến
Vô thường nào có hẹn trước ai
Sớm nay chẳng biết sớm mai
Phù du so với kiếp người không sai
Ví như thể sương mai móc sớm
Thấm thoát vừa mới nhóm đã tàn
Sớm còn tối mất khó mong lâu bền
Bỗng chốc đã sang liền kiếp khác
Biết đâu mà phó mặc bỏ qua.

Chương 2:
Xuất gia cầu giải thoát
Ngọt bùi thất hiếu mẹ cha
Họ hàng rời khỏi huống là thế gian
Nói chi việc thế quan tham dự
Chốn gia đình kế tự cũng không
Xóm làng chẳng đoái chẳng trông
Theo thầy thế phát dốc lòng chân tu
Bề trong gắng công phu thiền định
Bề ngoài không tranh cạnh ngã nhân
Mong sao rũ sạch lòng trần
Ra ngoài ba cõi chứng thân diệu thường

Chương 3:
Giải đãi phóng dật di theo thế tục
Lẽ đâu mới đăng đàn thụ giới
Chưa biết gì đã vội khoe càn
Hàng ngày áo mặc cơm ăn
Của người đàn Việt, của dân, của chùa
Không biết nghĩ của từ đâu lại
Bảo cúng giàng là lẽ tất nhiên
Ăn xong nói chuyện càn xiên
Chân đầu bàn tán liên miên việc người
Chỉ ham thích trò vui trước mắt
Biết đâu là chứa chất khổ đau
Bao đời say đắm túc trần
Mà chưa tỉnh giấc tham sân mê lầm
Thời gian cứ âm thầm trôi thẳng
Ngày tháng năm thỏ nặn ác tà
Của đời tùy sức xa hoa
Không lo tìm cách thoát ra đường hầm
Tài vẫn cứ để tâm tích chữ
Chỉ mưu sâu gìn giữ huyễn thân
Đạo sư nhắc nhở bao lần
Việc ăn mặc ngủ thường phần ít thôi
Nếu say đắm buông trôi mãi vậy
E không lâu đã thấy bạc đầu.

Chương 4 :
Giữ giới mới biết đạo pháp
Hậu nhân chưa rõ đường tu
Nên lo học hỏi tìm cầu tiến đi
Người xuất gia tu trì đạo hạnh
Đâu phải là cầu cạnh áo cơm
Căng trì giới luật tinh nghiêm
Nằm ngồi đi đứng giữ gìn uy nghi
Theo quy tắc chỉ trì tác phạm
Để thân tâm khỏi bám bụi trần
Những điều chi tiết dạy răn
Giữ tròn mới khỏi bụi trần xấu xa
Nếu giới luật xét ra chưa tỏ
Nghĩa thường thừa cũng khó quán thông
Một đời giải đãi buông lung
Sau đây có hối cũng không ích gì.

Chương 5 :
Tuổi cao mà đức kém
Giáo lý thì ít khi nghiên cứu
Thì do đâu đạo mộ nhiệm màu
Đến khi nạp tưởng lên cao
Bỗng không mà cứ tự hào sao đang
Không chịu gần lương bằng thiện hữu
Ôm công cao kiêu ngạo vào lòng
Các Điều pháp luật chưa thông
Từ thân nhiếp niệm cũng không chút nào
Hoặc la lối ồn ào không xiết
Hoặc lô bô chẳng biết lệ làng
Thượng Trung Hạ tọa không nhường
Khác gì tà đạo một phường lao nhao
Khua chén bát rào rào trong chúng
Ăn xong rồi tự động đi ngay
Sỗ sàng lui tới đó đây
Đường đường tăng tướng mảy may không còn
Lúc đứng, lúc ngồi bồn chồn lập cập
Động niệm người tu tập xung quanh
Luật nghi chẳng chút giữ mình
Lấy gì răn dạy hậu sinh sau đời
Nếu gặp phải có người khác nhủ
Lại tự xưng hạ lạp niên cao
Không nghe giới luật hành trì
Buông lung theo lối mỹ suy mê lầm.

Chương 6 :
Tuổi già hóa ương gàn
Nhiều tuổi đời sợ tâm giải đãi
Trôi theo dòng tài lợi san tham
Lọc lừa trong cõi nhân gian
Không tu nên hóa ương gàn ngây ngô
Bỗng đâu đã già nua kém sức
Gặp việc gì như bức tường che
Hậu sinh thỉnh giáo điều gì
Không tu học hỏi lấy chi chỉ bầy
Có nói cũng xa rời kinh điển
Mà nêu ai cũng tự tiện khinh thường
Nói ngay chẳng biết kính nhường
Nổi giận quát tháo chẳng thương tiếc gì.

Chương 7:
Ăn năn thì đã muộn
Tránh sao khỏi đến khi bệnh tật
Trên giường nằm chứa chất khổ đau
Bàng hoàng nhìn trước ngó sau
Đường đi mờ mịt biết đâu mà dò
Mới ăn năn không lo từ trước
Đào giếng khi khát nước uổng công
Giật mình lúc trước buông lung
Tuổi cao tội lỗi chất chồng càng cao.

Chương 8 :
Tự gây nghiệp phải chịu báo
Lúc lâm chung khùa khòa sợ sệt
Xả thân rồi nghiệp dắt không tha
Ví như mắc nợ người ta
Mạnh ai nấy kéo để mà thoát thân
Nhiều trần lụy tâm thần luống cuống
Tội càng to lôi xuống càng sâu
Vô thường chuyển đến rất mau
Thời gian trôi thẳm biết đâu chờ người
Rồi ba cõi luân hồi như cũ
Kiếp vô biên bể khổ xoay vần.

Chương 9 :
Duyên khởi của Văn – Cảnh – Sách
Cảnh thương đau xót bội phần
Mấy lời cảnh sách dạy răn nhau cùng
Tự hối hận sinh thời tượng pháp
Cách bản sư gần mấy nghìn năm
Cõi đời thường lắm pháp âm
Căn cơ thấp kém, thân tâm chây lười
Nên ước lượng bảy tình quán kiến
Giúp đỡ ta tu tiến đôi phần
Nếu không cải quá tự tâm
Luân hồi thoát khổ trầm luân được nào.

Chương 10 :
Mục đích xuất gia
Phàm ai đã xuất gia học đạo
Đường Bồ Đề mạnh bạo bước lên
Sao cho trí vững gan bền
Thân tâm thoát tục xâu xa quán thiền
Noi gương Phật hằng mà truyền đạo
Cứu muôn loài đáp báo tứ ân
Không thì lạm si tăng luân
Luống cùng tín thí ngôn hành dở dang
Nhìn bề ngoài rõ ràng xuất tục
Xét bề trong đích thực tại gia
Một đời hờ hững bỏ qua
Không công, không hạnh biết là nhờ đâu.

Chương 11 :
Không tu phụ mất túc căn
Huống chi cũng tóc râu, đầu cạo
Cũng dương uy tăng bảo đàng hoàng
Thiện căn đời trước đã vương
Đời nay mới được dự hàng xuất gia
Lẽ đâu lại bỏ qua ngày tháng
Việc tu hành chểnh mảng chây lười
Tiếc thay bỏ phí một đời
Hại thay còn phải đền bồi kiếp sau.

Chương 12 :
Trí nguyện xuất gia
Từ cha mẹ cạo đầu xuất tục
Thử hỏi ta nhằm mục đích gì
Sớm chiều cố gắng nghĩ suy
Kéo dài ngày tháng e khi muộn màng
Kỳ cho thành đạo, lương phật pháp
Giúp đỡ ta tu tập noi gương
Công phu như thế là thường
Còn chưa khế hợp Pháp Vương đạo màu
Kinh luật luận dẫu đâu có đó
Lúc nói năng kề cổ miệng kim
Hình dung ghi biểu đoan nghiêm
Tinh thần siêu thoát đạo nên cao nhàn.

Chương 13 :
Gần thiện hữu, xa ác hữu
Lúc đi xa cốt gần thiện hữu
Nhờ chỉ bày đạo tỏ thêm ra
Ở chùa chọn bạn giúp ta
Hàng ngày học hỏi ý xa nghĩa gần
Mẹ cha chỉ sinh thân ngũ vận
Thầy bạn còn dẫn dắt tu thân
Khác nào sương móc mùa xuân
Tuy không ướt áo thấm dần thường xuyên
Gần người ác càng thêm ác hiểm
Nghiệp dữ càng pháp chuyển không thôi
Tam đồ sa đọa một đời
Thân người bỏ mất muôn đời trầm luân.

Chương14 :
Thường xuyên nghiệp niệm tu tâm
Lời trái tai trung thành nhắc nhở
Khả lại không ghi nhớ trước sau
Rửa lòng tục tu đức màu
Mai danh ẩn tích hằng lâu mới thành
Thường tụng niệm tinh thần trong sạch
Tránh ồn ào xa cách trần duyên.

Chương 15 :
Thượng căn thì tu trực chỉ thiền
Nếu mong học đạo sam thiền
Vượt các phương tiện chân nguyên hướng về
Thấu nghĩa lý huyền vi tham diệu
Lựa cho ra Phật đạo chính nhân
Muốn cho tỏ ngộ tính chân
Nên thân thiện hữu nên gần thiện chi
Pháp môn ấy muôn bề thấu rõ
Phải hàng ngày gian khổ dụng tâm
Một mai tỏ ngộ tính nhân
Đó là một bậc xuất trần không sai.

Chương 16 :
Thân tính hiện tiền, ứng cúng đầy đủ
Cả ba cõi trông về bản tính
Phép trong ngoài thanh tịnh không sinh
Do tâm hiển hiện bản lai
Căn trần chỉ có giả danh hão huyền
Không để tâm theo duyên Phật pháp
Vật đâu còn vướng vất lòng ai
Mặc cho pháp tính vần xoay
Cần gì đức nối đổi thay cho phiền
Thấy, nghe vẫn thường xuyên là thế
Bỉ thử đều như thế chiêm bao
Phát huy ứng dụng dồi dào
Tùy duyên hóa độ, cơ nào chẳng thông.

Chương 17 :
Lợi sinh thành Phật
Được như vậy mới không luống phụ
Áo Như Lai mặc phủ trên mình
Tứ ân báo đáp hoàn thành
Từ bi cứu độ chúng sinh sáu đường
Đời đời nếu khẩn trương tu tiến
Quả Như Lai thực tiễn có ngày
Hiện thân ba cõi đi về
Tu tâm hành thiện mọi bề nêu gương
Môn học ấy phi thường diệu pháp
Không phụ công ai chịu tu hành.

Chương 18 :
Trung căn cầu Học pháp và Hoằng pháp
Những người căn tính trung bình
Đốn tu chưa được học hành phải chuyên
Ôn kinh điển xét tìm nghĩa lý
Hiểu thân song tùy ý phô bày
Hết lòng dìu dắt hậu lai
Báo ân Phật tổ từ bi cứu đời
Thời gian chẳng buông trôi bỏ phí
Phật pháp thường quyết chí Hoằng dương
Uy nghi đầy đủ mọi đường
Ấy là pháp khí trong hàng chúng tăng
Như vậy sẵn biết lương trung bách
Nhờ Thánh nhân giúp ích được nhiều
Chuyên tu trai giới đủ điều
Thiếu thừa chẳng quản, ít nhiều không so
Nếu biết cách chân tu như thế
Nhân quả hay dành để muôn đời.

Chương 19 :
Không nên tự ty, bỏ dở tu hành
Chớ nên bỏ phí sáu thời
Khi chăm, khi trễ chớ lui không đều
Quả tín thí đã tiêu hư ảo
Lấy gì mà đáp báo tứ ân
Hàng ngày giải đãi tu thân
Tâm chân bế tắc thế gian khinh thường
Bậc cố nhân đã từng nói đúng
Người trượng phu ta cũng trượng phu
Nên chăng chỉ hải hạnh tu
Tư khinh bỏ dở công tu sao đành.

Chương 20 :
Quyết chí tự cường
Nếu không biết tu hành đạo cả
Suốt cuộc đời cũng chẳng ích chi
Mong sao quyết chí tu đi
Mở lòng sáng suốt, thi vi kíp thời
Tác phong cố theo người thượng thiện
Thói tầm thường tùy tiện tránh xa
Ta nên quyết đoán cho ta
Tâm không phân biệt, cảnh mà còn đâu
Tâm cảnh ấy muôn màu không tịnh
Vọng chấp hành bế tắc chưa thông
Văn này nên học thuộc lòng
Hàng ngày cảnh sách để cùng tiến lên!

Chương 21 :
Nhân quả không hề sai chạy
Gắng tự chủ không nên cẩu thả
Có gây nên thì quả phải đền
Hình ngay nên bóng chẳng xiêu
Nói ra có tiếng vọng lên rõ ràng
Lý nhân quả rành rành trước mắt
Há lại không sợ sệt lo âu
Kinh rằng muôn kiếp về sau
Đã gây nên nghiệp lẽ đâu xóa nhòa
Lúc nhân duyên gần xa hội ngộ
Thì mới hay quả báo không ngoa
Như khi gặp phải oan gia
Mình làm mình chịu dễ mà kêu ai.

Chương 22 :
Nguyện đời cùng nhau tu tiến
Ngục ba cõi hại người ghê gớm
Phải gắng công để sớm thoát ra
Tai ương xét biết đâu xa
Nên khuyên tu tập tránh xa luân hồi
Nguyện cùng nhau đời đời xứ xứ
Cùng kết thành pháp lữ tiến tu.

Chương 23 :
Vì vô minh bị trôi lăn ba cõi
Minh rằng ba cõi chiêm bao
Huyễn thân, huyễn cảnh khác nào không hoa
Đã luân hồi hà sa kiếp trước

Phải lo toan tìm trước thoát ly
Nhọc nhằn chìm nổi vần xoay
Kiến bò miệng chén khi nào nghỉ ngơi
Bởi tham luyến cuộc đời tạo tạp
Nên ấn duyên kết hợp thành hình
Ngán thay cái kiếp hư sinh
Rõ ràng căn bản vô minh mê lầm
Ngày tháng năm quang âm thấm thoát
Kiếp vô thường chồng chất hiểm nguy
Đời nay nếu chẳng tu trì
Đời sau bế tắc biết đi đường nào
Vì lục tặc lao nhao sát hại
Trôi lăn trên ba cõi sáu đường.

Chương 24 :
Học tập tu tiến để trực phân bản tính
Sớm tìm cao đức mà lương
Học minh sư để tìm đường thoát ly
Trừ kinh lúc quyết đi lên nữa
Nơi thân tâm tạo lựa tính thường
Thế gian như bóng trong gương
Trên duyên há tự vấn vương được người
Pháp lý cố dùi mài thấu rõ
Cho đến khi giác ngộ mới thôi
Cảnh tâm phóng xả đồng thời
Vốn không thất pháp còn gì nhớ ghi
Sáu căn đã thoát ly trần cảnh
Hai bốn nghi tịnh tính yên lành
Nhất tâm vắng lặng không sinh
Thì muôn pháp cũng chuyển thành chân như.